"İçki insanı ahlaksız yapmaz; fakat ahlaksızın ahlaksızlığını ortaya çıkarır" diye yazar Mevlana'nın Mesnevisi'nde.
Bu cümleyi yıllar önce okuduğumda çok dikkatimi çekmişti. Önceleri içki alemlerinde vakit geçirip sonradan tövbekar olmuş bir abimize bu sözü sorduğumda "Evet çok doğru bir tesbit" demiş ve şöyle açıklamıştı:
"Meyhaneye gelen kişiler genelde efendi bir biçimde gelirler. İçki içip kafayı bulduktan sonra bir çokları farklı davranışlar sergilemeye başlarlar. Mesela kimisi çok kibarlaşıp defalarca özür dilerken, bazıları adeta canavarlaşırlar, en küçük şeyden kavga çıkarır, küfretmeye başlarlar.(arkadaş ortamında samimiyetle başlayıp cinayetle biten olaylardaki kişiler demek ki bu türden kimseler) .Kimisi dertlidir ağlamaya başlar. Kimisi cömertleşir parasını saçar, meyhanedekilere yiyecek içecek ısmarlar. Tabi ayılınca ekonomisinin alt üst olduğunu fark eder."
Başka bir zaman bu söz üzerine konuşurken bir öğretmen arkadaş da şöyle demişti.
"Ali hocam benim avukatlık yapan bir dayım var. Normalde çok ciddidir. Bize karşı mesafelidir. Fakat içki içtiği zaman çok neşeli olur. Bizimle şakalaşır, mesafeyi kaldırır."
Demek ki bir çok insanın bastırılmış duyguları var ve bu duygular sarhoşken ortaya çıkıyor. Veya pek çok kişi kendisini olduğu gibi göstermiyor veya gösteremiyor ve tabiri caizse maske takıyor sarhoş olduğunda bu maske çıkıyor.
Buradan benim çıkardığım sonuç insanların gerçek yüzlerini onlar sarhoşken daha iyi görme şansımız var.
Şimdi şöyle bir soru gelebilir: "Tamam içki içen kimseleri sarhoşken tanıyalım. Ya içki içmeyenleri nasıl tanıyacağız?"
Ben de sözü buraya getirmek istiyordum zaten.
Bazı kimseler içmeden de sarhoş olurlar,ve iç dünyaları ortaya çıkar.
Mesela bazılarını serveti sarhoş ederken, bazılarını elde ettiği makam, bazılarını şöhret sarhoş eder.
Mesela elde ettiği küçük bir makamdan sonra tavır ve davranışlarında büyük değişiklikler olan kimselerin gerçek kimliği ortaya çıkmıştır.
Eli biraz para görünce hareketleri ve konuşmaları değişen kişiler de böyledir. Böyleleri için "susuzluktan yayılamıyorlarmış" tabiri kullanılabilir.
Benim insanları tanımada kullandığım bir metot daha vardır; Bir olay karşısındaki ilk tepkilerine çok önem veririm. Çünkü o zaman da maske takamadan iç alemini yansıtırlar. Kişilerin kıskançlığı, sapık duyguları, zaafları böyle durumlarda daha kolay tesbit edilebilir.
21/07/2021 Ali USLU- TAVŞANLI
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder