AZİZ VE HAKİM İSİMLERİNİN PEŞPEŞE GELMESİ

AZİZ VE HAKİM İSİMLERİNİN PEŞ PEŞE GELMESİ 

Sayımımda hata yoksa Kur'anda 89 yerde "Aziz" ismi Allah Teala'ya nisbet edilerek geçmekte 47 yerde ise "Aziz'"den sonra "Hakim" ismi gelmektedir. "Aziz" isminden sonra "Hakim" isminin gelmesinin hikmetini düşündüğümüzde Kur'andaki bazı ayetleri daha iyi kavrayabiliriz.

Önce "Aziz" ve "Hakim" isimlerinin anlamlarını aktaralım sonra bahsettiğim ayetlere geçelim.

AZİZ

Değişik tefsirlerden araştırdığımızda "Aziz" isminin aşağıdaki şekillerde açıklandığını gördük:

*Hiç kimsenin âciz bırakmayacağı bir güce sahip olan.

*Her şeye galip ve üstün olan, asla gücüne karşı konulamayan.

*Asla yenilmeyen, mutlak galip olan.

*Kendisine zarar verilemeyen. 

*Kendisine galip gelinemeyen, "kadir" kimse

*Çok güç ve kuvvet sahibi, Onun dengi yoktur.

*Her şeye galib ve üstündür, kahhardır. O'nun iradesine karşı hiçbir kuvvet duramaz. 

*Yenilmeyen ve istediğini yapmaya engel olunmayan 

Hepsinin ortak yönü: Güç ve kuvveti sınırsız, istediğini yapma güç ve kudretine sahip hiç kimse Ona engel olamaz. 

 HAKİM

Tefsirlerden Ebussuud efendinin tarifi dikkatimi çekti. Diyor ki:

 Allah hükümlerinde hikmet sahibidir. Hikmet ve maslahat gereği olmayan hiçbir şeyi de irade buyurmaz.

TDV İslam Ansiklopedisinde konuyla ilgili özet bilgiler şöyledir:

“bütün sözleri ve fiilleri adalete, ilme ve teenniye (hilm) uygun olan”

“bütün nesneleri ve olayları en üstün ilimle bilen”

“bütün tabiat nesnelerini âhenkli, sağlam ve sanatkârane yaratıp sürdüren” 

“bilerek hükmetmek ve her şeyi yerli yerine koymak” 

“Hakîm hükmünde ve yönetiminde yanılmayan."

Şimdi esas konuya gelebiliriz. "Aziz" ve "Hakim" isimlerinin ard arda gelmesinin hikmetini düşündüğümüzde şunları söyleyebiliriz:

*Allah Teala Azizdir. Yani her şeye gücü yeter. İstediği her şeyi yapma kudretine sahiptir buna kimse engel olamaz ve kimseye de hesap vermez. Fakat bu sınırsız güce rağmen O, istediklerini ve yaptıklarını bir hikmete göre yapar. Çünkü O "Hakim"dir. Yani yaptıklarını bir ilme, adalete, bir hikmete göre yapandır.

Bu durumu tesbit ettikten sonra "Allah dilediğine hidayet verir" "Dilediğini saptırır" "Dilediğine rızkı bol verir dilediğine rızkı kısar" gibi ayetlerdeki dilemenin de rastgele değil, bir hikmete göre olduğunu daha iyi kavrayabiliriz. Bu konudaki hikmetlerin neler olduğunu başka bir yazıya bırakalım inşaallah.

ALİ USLU.